انتشارات عطران: کتاب “شامانسیم (از ترک ها تا سرخ پوست ها)” به قلم “عاطفه یحیوی”
دین مردم آسیای مرکزی و شمالی
با وجود اینکه شامانیسم بر زندگی دینی آسیای مرکزی و شمالی غالب است، با این حال دینِ آن قلمرو وسیع نیست. صرفاً سادهانگاری یا سردرگمی این احتمال را برای برخی از محقّقان به وجود آورده است که دین اقوام ترک تاتار و قطب شمال را شامانیسم بدانند. ادیان و مذاهب آسیای مرکزی و شمالی فراتر از شامانیسم در همه جهات گسترش مییابد، همچنانکه هر دینی فراتر از تجربه عرفانی مریدان برجستهاش بسط و گسترش مییابد.
شمنها از برگزیدگان هستند و به این معنا آنان به قلمرو مقدسی که برای دیگر اعضای جامعه دست نیافتنی است، دسترسی دارند. تجربههای خلسه آمیزشان بر قشربندی ایدئولوژی دینی، اساطیر و شعائر (ritualism) تاثیر چشمگیری به جا گذاشته و هنوز هم اثرگذار است. امّا ایدئولوژی، اساطیر و شعائر اقوام قطب شمال، سیبری و آسیا مخلوق شمنهای آنها نیستند.
همه این عناصر کهنتر از شامانیسم و یا حداقل همزمان با آن هستند، به این معنا که این عناصر محصول تجربه دینی عمومی هستند و نه تجربه یک طبقه خاص از انسانهای ممتاز و برجسته یعنی اهل خلسه. برعکس، همانطور که خواهیم دید، ما اغلب تجربه شمنی (خلسهای) را مییابیم که در تلاش است تا خود را از طریق نوعی ایدئولوژی که همواره مطلوب و مناسب آن نیست، ابراز کند.
برای اینکه به موضوع فصلهای بعدی دستاندازی نکرده باشیم، در اینجا تنها خاطرنشان میکنیم که شمنها اشخاصی هستند که در جوامع خاص خودشان به خاطر ویژگیهایی که در جوامع مدرن اروپایی حاکی از نشانههای نوعی رسالت و یا حداقل بحران دینی است، مشهور میشوند. شمنها بواسطه عمق و شدت تجربه دینی خودشان، از سایر افراد جامعه مجزا و متمایز میشوند؛ به عبارت دیگر، صحیحتر آن است که شامانیسم را در میان نظامهای عرفانی طبقهبندی کنیم تا با آنچه معمولاً دین نامیده میشود.
نوبت چاپ: اول
جهت پاسخگویی به سؤالات و تهیه کتاب مربوطه می توانید از طریق گزینه خرید محصول و پل ارتباطی انتشارات عطران اقدام نمایید:
دفتر مرکزی انتشارات عطران: 66191000 -021
شماره تلگرام پشتیبانی (24 ساعته): 09108172896